اسموک دوزی

اسموک دوزی

واژه ی اسموکینگ (smocking) از یک واژه ی انگلیسی قدیم گرفته شده است. اسموک به معنی زیر پیراهنی یا پیراهن زنانه است. روش اسموک دوزی در انگلیس اختراع شد و بر روی پیراهن های مربع شکل بزرگ که کارگران روستایی از دوره ی انگللوساکسون به بعد در بریتانیا به تن میکردند استفاده میشود.از آن زمان تا کنون،بیش ترین کاربرد اسموک برای چین دادن و جمع کردن قسمت جلو سینه و مچ ها بوده است تا گرمای بیش تری در این قسمت ها ایجاد کند،همچنین موجب راحتی حرکت در لباس افرادی کع کار بدنی میکردند،مانند چوپانان،جنگابانان،باغبانان و چرخ سازها،میگردید.معمولا اسموک ها را بر روی پارچه های کتانی محک،به رنگ های سبز،آبی،سفید و مشکی میدوختند. در ایبتدا اسموک دوزی فقط چین ادن و جمع کردن بدون تزیین با سوزن دوزی بوده است،اما به تدریج زنانی که اسموک ها را میدوختند دوخت های سوزن دوزی را روی سطح اسموک ها که دور یقه ها،مچ ها و سرشانه ها را احاطه میکردند با موتیف های ویژه ای به کار میبردند.

معمولا حاشیه ها را با دوخت زنجیره،دوخت پر و دوخت خوشه گندم کار میکردند.با ظهور انقلاب صنعتی،لباس کار های چرخ دوز جایگزین اسموک های سنتی گردید،اما هنر اسموک دوزی از بین نرفت و هنوز هم کاربرد دارد و بویژه برای تزیین لباس های بچگانه استفاده میشود.

پارچه و نخ

هر نوع پارچه،از کتان ساده تا پارچه های نخی و ابریشمی گل دار،را میتوانید برای اسموک دوزی انتخاب نمایید،به شرط آنکه به اندازه کافی نرم و انعطاف پذیر باشد که بتوان آن را چین داد و جمع کرد. پارچه ی چیت یا کتان راه راه و پارچه های طرح دار،مانند راه راه و خال دار،بویژه برای دوخت اسموک مناسب هستند و کار با آن ها آسان است،زیرا طرح این نوع پارچه ها الگویی از پیش آماده را برای چین دادن پارچه در فواصل منظم به دست میدهد.گرچه اسموک دوزی به صورت سنتی با نخ پنبه ای هم رنگ زمینه ی پارچه کار میشود، اما میتوانید از یک رنگ یا چند رنگ متضاد مختلف نیز استفاده کنید. نخ پنبه ای استاندارد بهترین نوع نخ برای اسموک دوزی است.همچنین به سوزن مناسب و وسایل معمول خیاطی نیاز دارید.

 

روش اسموک دوزی

آماده سازی پارچه برای اسموک دوزیاسموک با جمع کردن پارچه به صورت پیلی های یک اندازه و یکنواخت کار میشود.همیشه قبل از دوخت لباس بر روی پارچه اسموک دوزی میکنند.

مقدار پارچه ی مورد نیاز تقریبا سه برابر عرض واقعی اسموک دوخته شده است،اما اگر پارچه ضخیم تری،مانند پارچه بافته شده پشمی نرم،مورد استفاده قرار گیرد،ممکن است پارچه کمتری مورد نیاز باشد. به روش سنتی،محل قرار گرفتن پیلی ها با شمردن نخ های افقی(پود) و عمودی(تار) در زمینه ی پارچه محاسبه میشود و به صورت خطوطی با گچ علامت گذاری میگردد. در تقاط علامت گذاریشده،با نخ آغشته به موم تکه های کوچکی از زمینه ی پارچه،به طور منظم و با فاصله های مساوی،با سوزن گرفته میشود. این روش هنوز هم بهترین و مطمئن ترین روش برای جمع کردن پارچه در خطوط مستقیم و راه بافت میباشد. امروزه کاغذ کپی ها ی چاپی آماده در فروشگاه ها موجود است که شامل یک ورق کاغذ کپی با نقاط علامت گذاری شده در فواصل مساوی است که باید بر روی پشت پارچه منتقل شود.

هنگام انتقال مطمئن شوید که نقاط روی کاغذ کپی بر روی خط بافت(تارو پود)پارچه می افتد،در غیر این صورت وقتی پارچه را جمع میکنید،پارچه کشیده میشود و روی آن چروک می افتد. اگر کاغذ کپی علامت گذاری شده ی آماده در دسترس نباشد،خودتان میتوانید بر روی یک تکه مقوای نازک،نقاطی را با فواصل مساوی و یکنواخت در ردیف هایی بر روی مقوا علامت بگذارید و نقاط را سوراخ نمایید. سپس این شابلن را بر روی زمینه ی پارچه که میخواهید اسموک دوزی کنید قرار دهید و با مداد علامت گذارخیاطی از داخل هر سوراخ روی پارچه را علامت گذاری کنی. این شابلن را میتوانید نگه دارید و دوباره از آن استفاده نمایید. وقتی پارچه را علامت گذای کردید،برای چین دادن و جمع کردن آماده است.

 

جمع کردن پارچه

برای جمع کردن و پیلی دادن هر ردیف به طور کامل به اندازه ی کافی نخ نیاز دارید. یک سر نخ را گرده بزنید و سوزن را از پشت در پارچه فرو کنید و از روی آن بیرون بیاورید و تکه ی کوچکی از پارچه را در هر نقطه ای که علامت گذاری کرده اید به سوزن بگیرید.سپس در انتهای هر ردیف،مقدار اضافی نخ را شل و آویزان باقی بگذارید. دوباره سوزن را نخ کنید و همه ی ردیف ها را کامل نمایید و سپس نخ های شل و آویزان را در انتهای هر ردیف هم زمان بکشید،پارچه را جمع کنید تا عرض مورد نیاز بدست آید. انتهای هر جفت نخ را به هم گره بزنید و پیلی ها را به ملایمت با یک سنجاق مرتب و یکنواخت نمایید.

در این حالت،پارچه برای اسموک دوزی آماده است.پس از این که دوخت اسموک را به طور کامل بر روی پیلی ها انجام دادید،نخ ها را در هر ردیف بیرون بکشید.

 

روش کار

1- پشت پارچه را در ردیف هایی که با نقطه علامت گذاری کرده اید جمع کنید و تکه کوچکی از پارچه را در هر نقطه با سوزن بگیرید.

2- پس از جمع کردن تمام ردیف ها،انتهای هر جفت نخ را به هم گره بزنید.